กำเนิด Echolink ในประเทศไทย 
( Echolink ภาค 1 )

         สำหรับในประเทศไทยนั้นยังไม่ทราบแน่ชัดว่าใครเป็นผู้เริ่มใช้งานเป็นท่านแรก ซึ่งคงจะเป็นช่วงที่อินเตอร์เน็ตในประเทศไทยยังไม่แพร่หลายมากนักในหมู่นักวิทยุสมัครเล่น   

กลางเดือนตุลาคม 2545  นักวิทยุสมัครเล่นในพื้นที่กรุงเทพและปริมณฑลกลุ่มหนึ่งนำโดยคุณพัฒนดิษฐ์ HS1WFK  ได้ทดลองการติดต่อสื่อสารกับนักวิทยุสมัครเล่นผ่านระบบ Internet (ด้วยโปรแกรม eQSO และ Echolink) ไปยังต่างประเทศทั่วโลก... ขณะเดียวกัน HS9DMC ซึ้งเป็นนักวิทยุสมัครเล่นในจังหวัดสงขลาได้เริ่มเล่นโปรแกรม Echolink ด้วย (ตอนนั้นเป็นเวอร์ชั่น 1.5.832 ) ก็พยายามทำการติดต่อกับคนไทยด้วยกัน (คงเพราะภาษาต่างประเทศไม่เก่ง) เลยได้ทำการ connect กับ HS1WFK ด้วยโปรแกรม Echolink และ โปรแกรม eQSO ซึ่งช่วงนั้นได้ทำการทดลองเปรียบเทียบความแตกต่างระหว่างสองโปรแกรมนี้และได้ข้อสรุปว่าเราจะทำการติดต่อกันด้วยโปรแกรม Echolink ดีกว่า  จากนั้นทั้งสถานี HS1WFK-L (กรุงเทพฯ) และสถานี HS9DMC-L (สงขลา) จึงได้นัดแนะกันว่าเวลาช่วง 19.00 น. โดยประมาณ เราจะทำการ connect เข้าด้วยกันและออกอากาศให้เพื่อน ๆ สมาชิกใกล้เคียงสถานีลิงค์ได้ติดต่อพูดคุย... มีการจัดคิวให้เพื่อน ๆ สมาชิกได้ QSO กัน  แต่ภายหลังทราบมาว่ามีคนที่รอฟังการติดต่อสื่อสารผ่านโปรแกรม Echolink มากกว่าคนที่ QSO เสียอีก.   รัศมีการรับ-ส่งของสถานี HS1WFK-L นั้นไกลโขอยู่ มีสมาชิกแถว ๆ ข่อนแก่นเคยติดต่อได้  ส่วนทางสงขลาสถานีของ HS9DMC-L นั้นรัศมีการรับส่งได้ไม่ไกลนัก บางวันได้ปรับความถี่ไปแถว ๆ รีพีทเตอร์หาดใหญ่บ้าง , รีพีทเตอร์พัทลุงบ้าง , รีพีทเตอร์นครศรีธรรมราชบ้าง ก็ทำให้สมาชิกชักเริ่มสนใจมากขึ้น .... การร่วม connect กันช่วงนั้นบางวันก็เลิกห้าทุ่มบ้าง เที่ยงคืนบ้าง แล้วแต่สถานะการณ์

ภาพ แสดงการติดต่อสื่อสาร Echolink ในขณะนั้น (ช่วงตุลาคม 2545) ระหว่างสถานี HS1WFK-L ที่กรุงเทพฯ กับสถานี  HS9DMC-L ที่ จังหวัดสงขลา 

จากนั้นก็ได้เกิดความฮือฮาขึ้นในหมู่นักวิทยุสมัครเล่น ทั้งในกรุงเทพฯ และสงขลา (รวมถึงจังหวัดใกล้เคียงที่รับสัญญาณได้) มีการพูดคุยในช่องสื่อสารทั่วไปเกี่ยวกับการที่สามารถติดต่อกันได้ระหว่างกรุงเทพฯ และภูมิภาคโดยผ่านโปรแกรม Echolink ทำให้ทุกค่ำคืนที่มีการติดต่อฯ จะมีเพื่อนสมาชิกจำนวนเพิ่มมากขึ้นที่ต้องการ QSO ผ่านโปรแกรม Echolink ...  จนมีเพื่อน ๆ นักวิทยุสมัครเล่นได้เข้ามาขอคอนเท็คสอบถามกันมากว่าทำไมทางสงขลาจึงคุยกับทางกรุงเทพได้ด้วยสายอากาศไม่สูงนัก..ทำกันอย่างไร.. ทำกันแบบไหน.. ติดตั้งโปรแกรมอย่างไร..  ซึ่งทาง HS1WFK และ HS9DMC ก็จะต้องคอบตอบคำถามให้กับเพื่อน ๆ สมาชิกกันจนจะกลายเป็นเรื่องท่องจำเลยทีเดียว... 

เพื่อลดเวลาในการตอบคำถามให้เพื่อนสมาชิก ทาง HS9DMC ได้จัดทำเวบไซด์ (เมื่อต้นเดือน พฤศจิกายน 2545) ที่อธิบายถึงความเป็นมาของ Echolink , อธิบายถึงรูปแบบการติดต่อ , อธิบายการทำงานของระบบ , อธิบายถึงการติดตั้งโปรแกรม..  จนทำให้จำนวนตัวเลขผู้เข้าชมเวบไซด์พุ่งสูงขึ้นถึงหลักพันในเวลาอันรวดเร็ว

ในช่วงเดียวกันนี้ก็ได้มีการพูดถึงเรื่อง Echolink ในย่านความถี่ขั้นกลางกันด้วย จึงสามารถดึงให้นักวิทยุสมัครเล่นรุ่นเก่า ๆ หันมาจับไมค์เล่นวิทยุย่าน VHF กันอีกครั้งหนึ่ง

ปลาย พฤศจิกายน 2545 ทาง HS1WFK และกลุ่มเพื่อน ๆ สมาชิกในกรุงเทพฯ เห็นว่าระบบนี้น่าจะมีประโยชน์ต่อเพื่อน ๆ สมาชิกและเป็นการพัฒนาในด้านเทคโนโลยีในวงการนักวิทยุสมัครเล่นไทย จึงได้ประสานงานกับทางสมาคมวิทยุสมัครเล่นแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์ (R.A.S.T.) ให้ทำหนังสือขออนุญาตไปยังกรมไปรษณีย์โทรเลข เพื่อทำการทดลองอย่างถูกต้องตามกฏ-ข้อบังคับของกรมฯ

เมื่อวันที่ 16 ธันวาคม 2545 ทางสมาคมวิทยุสมัครเล่นแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์ (R.A.S.T.) ได้รับ อนุญาตจากกรมไปรษณีย์โทรเลข ให้ทำการทดลองใช้งานได้เป็นเวลา 6 เดือน (16 ธันวาคม 2545 ถึง 30 มิถุนายน 2546)  โดยทางกรุงเทพ มี HS2JFW เปิด Echolink เพิ่มขึ้นมาอีก 1 สถานี แต่เป็นเฉพาะเวลากลางวัน...  ซึ่งช่วงนี้เองที่สถานี HS9DMC-L ได้ทำการออกอากาศ Echolink แบบ 24 ชั่งโมงเป็นสถานีแรกของประเทศไทย โดยเฉพาะช่วงหลังเที่ยงคืนไปแล้ว จะมีนักวิทยุสมัครเล่นต่างประเทศได้เข้ามาติดต่อเป็นจำนวนมากเพราะว่ารูปแบบการสื่อสารผ่าน internet นั้นในประเทศไทยมีน้อยมาก ผมจำได้ว่าเดือนแรกที่เปิดทำการแบบ 24 ชั่วโมงนั้น ได้มีนักวิทยุสมัครเล่นต่างประเทศติดต่อเข้ามากว่า 300 สถานี โดยขณะนั้นทางสถานี HS9DMC-L มี HS9DP (รับช่วง หลังเที่ยงคืนไปจนเกือบสว่าง)  HS0MUD HS9LAQ HS9LIT และเพื่อนสมาชิกอีกหลายสถานี ทำหน้าที่รับช่วงกลางวันจนถึงตอนค่ำ ในช่วงนี้เองได้มีนักวิทยุสมัครเล่นที่พร้อมจะเปิดเป็นสถานี Echolink แบบ Link ออกอากาศให้เพื่อน ๆ สมาชิกทาง RF ได้ทำการติดต่อด้วยหลายสถานี เช่นสถานี HS8LR-L ซึ่งออกอากาศที่ อ.หลังสวน จ.ชุมพร , HS3BCK-L ออกอากาศที่ อ.เมือง จ.นครราชสีมา , สถานี HS9XT-R (ที่ความถี่รีพีทเตอร์ 145.7000 MHz dup- 600 k )  ซึ่งออกอากาศที่ อ.เมือง จ.ยะลา , สถานี HS9AQU-L (ที่ความถี่ 144.4500 MHz) ออกอากาศที่ อ.เมือง จ.ยะลา , สถานี HS6HJP-L (ที่ความถี่ 144.8500 MHz) ออกอากาศที่ อ.เมือง จ.อุทัยธานี , สถานี HS7AS-L (ที่ความถี่ 144.6750 MHz) ออกอากาศที่ อ.เมือง จ.สุพรรณบุรี   การอนุญาตให้ทดลองครั้งแรกของกรมไปรษณีย์โทรเลขนี้ไม่ได้ระบุความถี่ที่จะใช้งาน ระบุเพียงว่าเป็นช่องความถี่ที่ใช้ติดต่อทางเสียงเท่านั้น

หลังจากที่ได้รับอนุญาตให้ทำการทดลองฯ ทางนิตยสาร 100 วัตต์ , นิตยสาร QRZ Thailand , นิตยสารเซมิคอนดัคเตอร์ ได้ลงรายละเอียดเกี่ยวกับการสื่อสารผ่านอินเตอร์เน็ตและโปรแกรม Echolink โดยเนื้อหาส่วนใหญ่ก็ได้มาจากเวบไซด์ที่ HS9DMC ได้เขียนเอาไว้   เมื่อนักวิทยุสมัครเล่นที่เป็นผู้อ่านขาประจำของนิตยสารเหล่านั้นได้อ่านบทความ ก็ยิ่งทำให้มีการทดลองโปรแกรม Echolink ในประเทศไทยเพิ่มขึ้นอีกหลายสถานี ดูรายชื่อเกือบทั้งหมดได้ที่นี่ครับ

30 มิถุนายน 2546 ครบกำหนดอายุใบอนุญาตที่ทางกรมไปรษณีย์ออกให้เพื่อทำการทดลองแล้ว ทางสมาคมวิทยุสมัครเล่นแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์ (R.A.S.T.) ได้ทำการสรุปผลการทดลองเสนอไปยังกรมไปรษณีย์โทรเลข และได้ทำหนังสือขอต่อใบอนุญาต.. ในช่วงนี้ทำให้ทางประเทศไทยมีจำนวนผู้เล่นระบบนี้ลดจำนวนลงไปเรื่อย ๆ จนบางวันไม่เหลือผู้เปิด Echolink อยู่เลย

 อ่านต่อภาค 2  

Email to HS9DMC